Hội chứng quá kích buồng trứng là một phản ứng quá mức đối với
lượng hormone dư thừa. Nó thường xảy ra ở phụ nữ dùng thuốc tiêm hormone
để kích thích sự phát triển của trứng trong buồng trứng. Hội chứng quá
kích buồng trứng (OHSS) khiến buồng trứng sưng và đau.
OHSS có thể xảy ra ở phụ nữ trải qua quá trình thụ
tinh trong ống nghiệm (IVF) hoặc kích thích rụng trứng bằng thuốc tiêm. Ít
thường xuyên hơn, OHSS xảy
ra trong quá trình điều trị khả năng sinh sản bằng cách sử dụng thuốc bạn uống,
chẳng hạn như clomiphene.
Điều trị tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng. OHSS có
thể tự cải thiện trong các trường hợp nhẹ, trong khi các trường hợp nặng có thể
phải nhập viện và điều trị thêm.
Các triệu chứng
Các triệu chứng của hội chứng quá kích buồng trứng thường bắt
đầu trong vòng một tuần sau khi sử dụng thuốc tiêm để kích thích rụng trứng,
mặc dù đôi khi có thể mất hai tuần hoặc lâu hơn để các triệu chứng xuất hiện. Các
triệu chứng có thể từ nhẹ đến nặng và có thể xấu đi hoặc cải thiện theo thời
gian.
OHSS nhẹ đến trung bình
Với hội chứng quá kích buồng trứng từ nhẹ đến trung bình, các
triệu chứng có thể bao gồm:
Đau bụng nhẹ đến trung bình
Đầy bụng hoặc tăng kích thước vòng eo
Buồn nôn
Nôn mửa
Bệnh tiêu chảy
Sự mềm mại trong khu vực buồng trứng của bạn
Một số phụ nữ sử dụng thuốc hỗ trợ sinh sản dạng tiêm sẽ bị OHSS dạng
nhẹ . Điều này thường biến mất sau khoảng một tuần. Tuy nhiên,
nếu có thai, các triệu chứng của OHSS có
thể trầm trọng hơn và kéo dài vài ngày đến vài tuần.
OHSS nghiêm trọng
Với hội chứng quá kích buồng trứng nghiêm trọng, bạn có thể mắc
phải:
Tăng cân nhanh chóng - hơn 2,2 pound (1 kg) trong 24 giờ
Đau bụng nặng
Buồn nôn và nôn mửa dữ dội, dai dẳng
Các cục máu đông
Giảm đi tiểu
Hụt hơi
Bụng căng hoặc to
Khi nào gặp bác sĩ
Nếu bạn đang điều trị khả năng sinh sản và gặp các triệu chứng của
hội chứng quá kích buồng trứng, hãy nói với bác sĩ của bạn. Ngay cả khi bạn
có một trường hợp OHSS nhẹ ,
bác sĩ sẽ muốn theo dõi bạn để biết bạn tăng cân đột ngột hoặc các triệu chứng
xấu đi.
Liên hệ với bác sĩ của bạn ngay lập tức nếu bạn phát triển các
vấn đề về hô hấp hoặc đau ở chân trong quá trình điều trị khả năng sinh sản. Điều
này có thể cho thấy một tình huống khẩn cấp cần được chăm sóc y tế kịp thời.
Nguyên nhân
Nguyên nhân của hội chứng quá kích buồng trứng vẫn chưa được
hiểu đầy đủ. Có một mức độ cao gonadotropin màng đệm của con người (HCG) -
một loại hormone thường được sản xuất trong thời kỳ mang thai - được đưa vào hệ
thống của bạn. Các mạch máu buồng trứng phản ứng bất thường với HCG và
bắt đầu rò rỉ chất lỏng. Chất lỏng này làm sưng buồng trứng, và đôi khi
một lượng lớn di chuyển vào ổ bụng.
Trong quá trình điều trị hỗ trợ sinh sản, HCG có
thể được cung cấp như một "chất kích hoạt" để một nang noãn trưởng
thành sẽ giải phóng trứng của nó. OHSS thường
xảy ra trong vòng một tuần sau khi bạn được tiêm HCG . Nếu
bạn mang thai trong một chu kỳ điều trị, OHSS có
thể trở nên tồi tệ hơn khi cơ thể bạn bắt đầu sản xuất HCG của
chính nó để đáp ứng với thai kỳ.
Thuốc hỗ trợ sinh sản dạng tiêm có nhiều khả năng gây ra OHSS hơn
là điều trị bằng clomiphene, một loại thuốc được dùng dưới dạng viên uống. Đôi
khi OHSS xảy
ra một cách tự phát, không liên quan đến các phương pháp điều trị khả năng sinh
sản.
Các yếu tố rủi ro
Đôi khi, OHSS xảy
ra ở phụ nữ không có yếu tố nguy cơ nào. Nhưng các yếu tố được cho là làm
tăng nguy cơ mắc OHSS bao
gồm:
Hội chứng buồng trứng đa nang - một rối loạn sinh sản phổ biến
gây ra kinh nguyệt không đều, lông mọc nhiều và buồng trứng xuất hiện bất thường
khi kiểm tra siêu âm
Số lượng lớn các nang
Tuổi dưới 35
Trọng lượng cơ thể thấp
Mức độ estradiol (estrogen) tăng cao hoặc nhanh chóng trước khi bắn
kích hoạt HCG
Các tập trước của OHSS
Các biến chứng
Hội chứng quá kích buồng trứng nghiêm trọng là không phổ biến,
nhưng có thể đe dọa tính mạng. Các biến chứng có thể bao gồm:
Tích nước ở bụng và đôi khi ở ngực
Rối loạn điện giải (natri, kali, các chất khác)
Cục máu đông trong các mạch lớn, thường ở chân
Suy thận
Xoắn buồng trứng (xoắn buồng trứng)
Vỡ u nang buồng trứng, có thể dẫn đến chảy máu nghiêm trọng
Các vấn đề về hô hấp
Sẩy thai do sẩy thai hoặc chấm dứt vì các biến chứng
Hiếm khi chết
Phòng ngừa
Để giảm nguy cơ mắc hội chứng quá kích buồng trứng, bạn sẽ cần
một kế hoạch cá nhân cho các loại thuốc hỗ trợ sinh sản của mình. Mong bác
sĩ theo dõi cẩn thận từng chu kỳ điều trị, bao gồm siêu âm thường xuyên để kiểm
tra sự phát triển của các nang trứng và xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ
hormone của bạn.
Các chiến lược giúp ngăn ngừa OHSS bao
gồm:
Điều chỉnh thuốc. Bác sĩ sử
dụng liều gonadotropins thấp nhất có thể để kích thích buồng trứng và kích hoạt
quá trình rụng trứng.
Thêm thuốc. Một số loại thuốc
dường như làm giảm nguy cơ OHSS mà
không ảnh hưởng đến tỷ lệ mang thai. Chúng bao gồm aspirin liều thấp; chất
chủ vận dopamine như carbergoline hoặc quinogloide; và truyền canxi. Cho
phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang dùng thuốc metformin (Glumetza) trong
quá trình kích thích buồng trứng có thể giúp ngăn ngừa quá kích.
Lớp phủ. Nếu mức độ
estrogen của bạn cao hoặc bạn có một số lượng lớn các nang trứng phát triển,
bác sĩ có thể yêu cầu bạn ngừng thuốc tiêm và đợi một vài ngày trước khi tiêm HCG ,
chất kích thích rụng trứng. Điều này được gọi là coasting.
Tránh sử dụng bắn kích hoạt HCG . Vì OHSS thường
phát triển sau khi tiêm kích hoạt HCG ,
các giải pháp thay thế HCG để
kích hoạt đã được phát triển bằng cách sử dụng các chất chủ vận Gn-RH, chẳng hạn
như leuprolide (Lupron), như một cách để ngăn ngừa hoặc hạn chế OHSS .
Cấp đông phôi. Nếu bạn đang thực
hiện IVF ,
tất cả các nang trứng (trưởng thành và chưa trưởng thành) có thể bị loại bỏ khỏi
buồng trứng của bạn để giảm cơ hội bị OHSS . Các
nang trứng trưởng thành được thụ tinh và đông lạnh, và buồng trứng của bạn được
phép nghỉ ngơi. Bạn có thể tiếp tục quá trình thụ
tinh ống nghiệm sau đó, khi cơ thể bạn đã sẵn sàng.
Chẩn đoán
Đối với hội chứng quá kích buồng trứng, bác sĩ có thể chẩn đoán
dựa trên:
Khám sức khỏe. Bác sĩ sẽ xem
xét tình trạng tăng cân, tăng kích thước vòng eo và đau bụng mà bạn có thể mắc
phải.
Siêu âm. Nếu bạn bị OHSS ,
siêu âm có thể cho thấy buồng trứng của bạn lớn hơn bình thường, với các nang lớn
chứa đầy chất lỏng nơi các nang phát triển. Trong quá trình điều trị bằng
thuốc hỗ trợ sinh sản, bác sĩ thường xuyên đánh giá buồng trứng của bạn bằng
siêu âm âm đạo.
Xét nghiệm máu. Một số
xét nghiệm máu nhất định cho phép bác sĩ kiểm tra những bất thường trong máu và
liệu chức năng thận của bạn có bị suy giảm do OHSS
hay không .
Điều trị
Hội chứng quá kích buồng trứng thường tự khỏi trong vòng một
hoặc hai tuần hoặc lâu hơn nếu bạn đang mang thai. Điều trị nhằm mục đích
giữ cho bạn cảm thấy thoải mái, giảm hoạt động của buồng trứng và tránh các
biến chứng.
OHSS nhẹ đến trung bình
OHSS nhẹ thường tự giải quyết. Điều trị OHSS vừa
phải có thể bao gồm:
Tăng lượng chất lỏng
Khám sức khỏe thường xuyên và siêu âm
Số đo cân nặng và vòng eo hàng ngày để kiểm tra những thay đổi mạnh
mẽ
Đo lượng nước tiểu bạn sản xuất mỗi ngày
Xét nghiệm máu để theo dõi tình trạng mất nước, mất cân bằng điện
giải và các vấn đề khác
Dẫn lưu chất lỏng dư thừa trong ổ bụng bằng cách sử dụng một cây
kim đưa vào khoang bụng của bạn
Thuốc ngăn ngừa cục máu đông (thuốc chống đông máu)
OHSS nghiêm trọng
Với OHSS nghiêm
trọng , bạn có thể cần phải nhập viện để theo dõi và điều trị tích cực,
bao gồm truyền dịch qua đường tĩnh mạch. Bác sĩ có thể cho bạn một loại
thuốc gọi là cabergoline để giảm bớt các triệu chứng của bạn. Đôi khi, bác
sĩ cũng có thể cho bạn dùng các loại thuốc khác, chẳng hạn như chất đối kháng
hormone giải phóng gonadotropin (Gn-RH) hoặc letrozole (Femara) - để giúp ức
chế hoạt động của buồng trứng.
Các biến chứng nghiêm trọng có thể cần điều trị bổ sung, chẳng
hạn như phẫu thuật u nang buồng trứng bị vỡ hoặc chăm sóc đặc biệt cho các biến
chứng về gan hoặc phổi. Bạn cũng có thể cần dùng thuốc chống đông máu để
giảm nguy cơ hình thành cục máu đông ở chân.
Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà
Nếu bạn phát triển hội chứng quá kích buồng trứng nhẹ, bạn sẽ có
thể tiếp tục công việc hàng ngày của mình. Làm theo lời khuyên của bác sĩ,
có thể bao gồm các khuyến nghị sau:
Hãy thử dùng thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen
(Tylenol, những loại khác) để trị chứng khó chịu ở bụng, nhưng tránh ibuprofen
(Advil, Motrin IB, những loại khác) hoặc naproxen sodium (Aleve, những loại
khác) nếu bạn vừa mới chuyển phôi, vì những loại này thuốc có thể cản trở sự
làm tổ của phôi.
Tránh quan hệ tình dục vì nó có thể gây đau đớn và có thể làm vỡ
u nang buồng trứng.
Duy trì mức độ hoạt động thể chất nhẹ nhàng, tránh các hoạt động
gắng sức hoặc tác động mạnh.
Cân chính mình trên cùng một chiếc cân và đo vòng bụng mỗi ngày,
báo cáo sự gia tăng bất thường cho bác sĩ.
Gọi cho bác sĩ nếu các dấu hiệu và triệu chứng của bạn trở nên tồi
tệ hơn.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét