Xơ cứng động mạch: Triệu chứng, Nguyên nhân & Điều trị

Xơ cứng động mạch là gì?

Xơ cứng động mạch là một tình trạng sức khỏe phổ biến, trong đó các mạch máu lớn dẫn máu từ tim đến cơ thể phát triển cứng, dày và không linh hoạt. Các thành động mạch cứng lại, vì vậy tình trạng này có biệt danh là "xơ cứng động mạch". Đây là một rối loạn nguy hiểm và có khả năng đe dọa tính mạng, nhưng vẫn có các lựa chọn điều trị. Người bệnh có thể kiểm soát tình trạng bệnh bằng những thay đổi về lối sống và chế độ ăn uống. Ngoài ra còn có các chất bổ sung có thể cải thiện sức khỏe tim mạch và có khả năng làm giảm nguy cơ xơ cứng động mạch.

Xơ vữa động mạch là gì?

Xơ vữa động mạch là một loại xơ cứng động mạch phát triển khi mảng bám hình thành bên trong thành động mạch. Mảng bám dính và được tạo thành từ chất béo và cholesterol tích tụ và gắn vào thành động mạch. Các mảng bám sau đó làm cho động mạch bị thu hẹp, làm giảm lượng máu đến cơ thể từ từ. Nếu mảng bám bị vỡ, bệnh nhân có thể bị đau tim hoặc đột quỵ. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến mọi động mạch trong cơ thể. Nó có thể bắt đầu sớm trong cuộc sống và tiến triển từ từ. Các triệu chứng của xơ vữa động mạch có thể rõ ràng hoặc, cách khác, hầu như không đáng chú ý.

Các triệu chứng của xơ cứng động mạch

Thông thường xơ cứng động mạch không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào. Nhưng điều quan trọng là phải kiểm tra sức khỏe định kỳ vì khi tình trạng xấu đi, nó có thể gây ra cơn đau tim hoặc đột quỵ. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

Đau ngực và đau thắt ngực

Tê tay và chân

Suy thận

Mệt mỏi

Khó thở

Nói lắp

Mất thị lực trong thời gian ngắn

Nguyên nhân của xơ cứng động mạch

Huyết áp cao

Huyết áp là lượng máu ép vào các mạch máu và nếu bệnh nhân bị huyết áp cao - tăng huyết áp - có nghĩa là có nhiều áp lực lên động mạch hơn bình thường. Bởi vì nó gây căng thẳng cho nó, huyết áp cao có thể làm hỏng lớp lót bên trong của động mạch. Cholesterol và chất béo bắt đầu tích tụ trong động mạch và tạo ra mảng bám, cuối cùng gây tắc nghẽn tuần hoàn. Cholesterol cao có thể gây ra cả xơ cứng động mạch và xơ vữa động mạch.

Cholesterol cao

Cholesterol là một hợp chất hóa học giống chất béo được điều chỉnh bởi gan. Nó cần thiết cho sức khỏe tốt. Tuy nhiên, bạn rất dễ nạp quá nhiều cholesterol trong chế độ ăn uống, có thể gây ra các biến chứng. Cholesterol có hai loại: HDL, là lipoprotein mật độ cao và LDL, là lipoprotein mật độ thấp. Thông thường mọi người nghĩ về chúng lần lượt là "cholesterol tốt" và "cholesterol xấu". HDL lọc LDL từ máu và đưa nó trở lại gan và LDL chuyển cholesterol đến phần còn lại của cơ thể. LDL cholesterol dính vào các mạch máu và có thể gây viêm và rách động mạch. Sau đó, các cục máu đông phát triển và nếu chúng đủ lớn, chúng có thể làm tắc mạch và gây ra cơn đau tim hoặc đột quỵ.

Các yếu tố rủi ro khác

Hút thuốc

Trọng lượng

Thiếu tập thể dục

Bệnh tiểu đường

Tiền sử gia đình bị xơ cứng động mạch

Các biến chứng của xơ cứng động mạch

Xơ cứng động mạch làm giảm chất lượng cuộc sống và tệ nhất là có thể gây tử vong. Khi các cơ quan và mô của cơ thể không nhận được lượng oxy thiết yếu cần thiết, chúng sẽ không thể hoạt động bình thường và hiệu quả. Và nếu cơ thể đấu tranh chỉ để duy trì sự sống, thì việc tận hưởng cuộc sống có thể là điều vô cùng khó khăn. Có một số biến chứng có thể phát triển do xơ cứng động mạch.

Bệnh động mạch vành (CAD)

Xơ cứng động mạch làm cho động mạch dày lên và hẹp lại. Khi các động mạch cung cấp cho tim bị hẹp và lưu lượng máu giảm, có thể xảy ra đau ngực dữ dội (đau thắt ngực), suy tim hoặc nhồi máu cơ tim. Bệnh tim là căn bệnh giết người hàng năm của cả phụ nữ và nam giới ở Mỹ.

Bệnh động mạch ngoại biên (PAD)

Đây là một dạng xơ vữa động mạch đặc biệt ảnh hưởng đến các mạch máu vận chuyển máu đến cánh tay và chân. Một dấu hiệu phổ biến của bệnh động mạch ngoại biên là đau cơ chân khi đi bộ (đi lại). Nó cũng có thể gây chuột rút ở hông hoặc cơ bắp chân sau khi gắng sức nhẹ, tê hoặc yếu các chi hoặc mạch yếu ở bàn chân. Bệnh nhân cũng có thể bị lạnh bàn chân dai dẳng.

Bệnh động mạch cảnh

Các động mạch cảnh nằm ở hai bên cổ, chia thành các động mạch trong và ngoài. Các động mạch bên trong cung cấp máu và oxy cho não và các động mạch bên ngoài vận chuyển máu và oxy đến mặt, da đầu và cổ. Bệnh động mạch cảnh phát triển khi chúng tích tụ với các mảng bám. Các cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA), còn thường được gọi là “đột quỵ nhỏ”, là dấu hiệu nhận biết của bệnh động mạch cảnh. Tình trạng này có thể gây đột quỵ nếu động mạch thu hẹp và hạn chế lưu lượng oxy hoặc nếu máu đông trong động mạch. Đôi khi nó không gây ra các triệu chứng cho đến khi nó trở nên nghiêm trọng và đột quỵ có thể là dấu hiệu đầu tiên của bệnh động mạch cảnh.

Chứng phình động mạch

Một chứng phình động mạch là một phình trong tường của một động mạch khi tường suy yếu. Chúng nguy hiểm và có khả năng gây chết người. Phình mạch có thể phá vỡ thành động mạch, gây chảy máu nội bộ ồ ạt. Khi động mạch bị vỡ, có rất ít hoặc không có thời gian để được trợ giúp y tế. Chứng phình động mạch có xu hướng im lặng. Đó là, chúng tạo ra ít hoặc không có triệu chứng. Tuy nhiên, có thể sửa chúng nếu chúng được phát hiện

Chứng mất trí nhớ động mạch

Sự tắc nghẽn trong các động mạch cảnh có thể dẫn đến chứng sa sút trí tuệ do não bị đói oxy từ từ. Thiếu oxy sẽ phá hủy mô não và khiến bệnh nhân mất chức năng tâm thần.

Bệnh thận mãn tính

Bệnh nhân bị bệnh thận mãn tính cũng thường bị xơ vữa động mạch. Xơ vữa động mạch làm cho thận bị tắc nghẽn bởi các mảng bám, sau đó làm chậm quá trình oxy hóa các mô thận

Chẩn đoán xơ cứng động mạch

Khám sức khỏe định kỳ

Nhiều bệnh nhân phát hiện ra mình bị xơ cứng động mạch khi khám sức khỏe định kỳ để kiểm tra huyết áp và chỉ số khối cơ thể (BMI). Một vùng mạch yếu, huyết áp không đồng đều giữa các chi hoặc tiếng ồn ào qua động mạch qua ống nghe có thể cho thấy tắc nghẽn.

Siêu âm Doppler

Siêu âm Doppler là một cách không xâm lấn để chẩn đoán chính xác. Siêu âm vẽ một bức tranh về tốc độ máu chảy qua các động mạch và có thể thu nhận các vật cản trong dòng chảy của máu.

Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu sẽ cho thấy chất béo trung tính và lượng cholesterol trong máu tăng cao. Xét nghiệm máu cũng có thể thu nhận các protein trong tim, các protein này sẽ giải phóng khi cơ tim bị thương.

Điện tâm đồ (ECG)

Điện tâm đồ ghi lại hoạt động điện của tim để xác định xem tốc độ của nó có đều đặn hay không. Nó có thể giúp xác định xem bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh mạch vành hoặc có dấu hiệu đau tim hay không.

Điều trị xơ cứng động mạch

Điều trị xơ cứng động mạch có thể liên quan đến các kỹ thuật phẫu thuật xâm lấn. Ba phương pháp phổ biến bao gồm:

Nong mạch bằng bóng

Bác sĩ phẫu thuật đặt một ống nhỏ (ống thông) vào động mạch ở chân hoặc bẹn và luồn nó vào các động mạch bị tổn thương, bị bệnh hoặc bị tắc nghẽn. Khi đã đặt ống thông, bác sĩ phẫu thuật sẽ bơm một quả bóng nhỏ ở đầu ống thông, đẩy mảng bám phẳng vào thành động mạch, tạo khoảng trống cho máu chảy.

Đặt stent

Sau khi nong mạch bằng bóng, bác sĩ phẫu thuật sử dụng một kỹ thuật gọi là đặt stent. Để đảm bảo máu tiếp tục lưu thông chính xác, một ống lưới nhỏ gọi là stent được đặt vào động mạch. Nó giữ cho động mạch mở ra, tạo ra sự lưu thông tốt hơn.

Phẫu thuật bắc cầu tim

Có thể bắc cầu các động mạch bị tắc nghẽn bằng cách sử dụng các mạch ở chân của bệnh nhân để dẫn máu xung quanh động mạch bị tắc nghẽn.

Cắt nội mạc động mạch cảnh

Khi các mảng xơ vữa làm hẹp động mạch cảnh dẫn máu tươi lên não, bệnh nhân có nguy cơ bị đột quỵ. Phẫu thuật cắt nội mạc động mạch cảnh ngăn ngừa đột quỵ nếu bệnh nhân có dấu hiệu giảm lưu lượng máu. Để làm sạch mảng bám, bác sĩ phẫu thuật mở động mạch cảnh, loại bỏ mảng bám và sau đó đóng động mạch bằng miếng dán. Nó không chữa khỏi tình trạng này, chỉ nhằm mục đích ngăn ngừa các biến chứng và các động mạch có thể bị tắc nghẽn trở lại.

Ngăn ngừa xơ cứng động mạch

Điều quan trọng là xác định các yếu tố nguy cơ trong lối sống đối với chứng xơ cứng động mạch và loại bỏ chúng. Yếu tố nguy cơ phổ biến nhất đối với các động mạch bị tắc là cholesterol cao và huyết áp cao. Không có cách nào dễ dàng để loại bỏ mảng bám tích tụ. Có thể phẫu thuật, nhưng cách tốt nhất là phòng ngừa. Có rất nhiều cách để ngăn ngừa xơ cứng động mạch bằng cách thay đổi lối sống khác nhau.

Hút thuốc

Nếu bạn hút thuốc, hãy dừng lại. Hút thuốc làm hỏng thành động mạch và hình thành mảng bám bên trong thành động mạch. Các nghiên cứu cho thấy hút thuốc là một yếu tố nguy cơ đáng kể đối với bệnh tim mạch, bao gồm cả xơ cứng động mạch vì nó gây ra stress oxy hóa và viêm mạch máu.

Chế độ ăn

Thực phẩm chứa nhiều cholesterol và chất béo bão hòa làm tăng cholesterol, gây tích tụ mảng bám trong máu. Ăn ít thịt đỏ, sữa và trứng, bơ thực vật và thực phẩm chế biến sẵn và cắt giảm natri làm giảm nguy cơ cholesterol cao. Cố gắng bổ sung các loại thực phẩm chống oxy hóa và chống viêm vào chế độ ăn uống của bạn.

Bổ sung thêm chất xơ từ các nguồn thực phẩm như táo, lê, bột yến mạch, cải Brussels và đậu tây. Chế độ ăn có chất xơ hòa tan có thể ngăn chặn quá nhiều cholesterol hấp thụ vào máu.

Ăn thực phẩm giàu axit béo omega-3, chẳng hạn như cá ngừ, cá hồi, cá thu và quả óc chó. Axit béo omega-3 cũng giúp kiểm soát huyết áp cao, giảm mức chất béo trung tính và làm chậm sự phát triển mảng bám trong động mạch. Axit béo omega-3 cũng có sẵn dưới dạng chất bổ sung.

Rượu

Uống rượu thường xuyên cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch. Nghiên cứu cho thấy uống rượu bia có thể làm tăng nguy cơ tăng cân và xơ vữa động mạch vì một trong những yếu tố nguy cơ của nó là béo phì. Giảm uống rượu hoặc chỉ uống có chừng mực có thể giúp ngăn ngừa chứng xơ cứng động mạch.

Tập thể dục

Tập thể dục làm giảm huyết áp. Nó giúp kiểm soát trọng lượng cơ thể và giảm lượng mỡ trong máu. Ba mươi phút tập thể dục nhịp điệu bốn lần một tuần giúp bảo vệ tim và động mạch khỏi chứng xơ cứng động mạch. Tuy nhiên, hãy kiểm tra với bác sĩ trước khi bắt đầu một chương trình tập thể dục mới.

Kiểm tra

Đi khám sức khỏe định kỳ để kiểm tra cholesterol và triglyceride trong máu cho phép bạn chủ động và thực hiện những thay đổi giúp ổn định sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ xơ cứng động mạch.

Bổ sung cho sức khỏe tim mạch và tuần hoàn máu

Có nhiều chất bổ sung có thể tăng cường sức khỏe tim mạch. Mặc dù chúng có thể hữu ích, nhưng chất bổ sung không được thiết kế để điều trị các tình trạng y tế. Luôn luôn kiểm tra với bác sĩ trước khi bổ sung và luôn làm theo lời khuyên của bác sĩ. Các chất bổ sung để giúp sức khỏe tim mạch bao gồm:

Chiết xuất atisô

Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu atisô như một lựa chọn điều trị tiềm năng để giảm cholesterol và các nghiên cứu đã phát hiện ra nó hữu ích. Uống 700 mg (1/3 muỗng cà phê) chiết xuất atisô mỗi ngày hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Chiết xuất tỏi

Theo các nghiên cứu, tỏi có thể có hứa hẹn trong việc giảm LDL trong khi tăng HDL. Uống 650 mg (1/4 muỗng cà phê) chiết xuất tỏi hai lần một ngày trong bữa ăn, trừ khi bác sĩ khuyến cáo khác.

Táo gai

Là một thành phần phổ biến trong món tráng miệng và rượu vang, cây táo gai hỗ trợ sức khỏe tim mạch tốt và cũng có thể cải thiện hiệu suất tập thể dục. Các chất bổ sung đến từ lá và quả của nó. Uống chiết xuất quả táo gai với liều 1.200 mg một hoặc hai lần một ngày hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ. Liều lượng khuyến cáo cho chiết xuất lá táo gai là 500 mg một hoặc hai lần mỗi ngày hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Vitamin B3 (Niacinamide)

Niacinamide, còn được gọi là Vitamin B3 , làm giảm LDL cholesterol và tăng mức HDL cholesterol. Nó cũng có thể hữu ích để giảm chất béo trung tính. Uống 100 đến 500 mg liều bổ sung Vitamin B3 hàng ngày trong bữa ăn.

Chiết xuất gạo men đỏ

Việc sử dụng men gạo đỏ đầu tiên được ghi nhận là từ năm 800 sau Công nguyên Mặc dù nó không chữa được bệnh nhưng nó có thể tăng cường sức khỏe tổng thể và chứa chất chống oxy hóa để bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do. Bột gạo men đỏ cũng làm giảm cholesterol LDL, cũng như chất béo trung tính. Liều lượng khuyến cáo cho chiết xuất men gạo đỏ là 600 mg một hoặc hai lần một ngày.

Nó có thể tạo ra hiệu quả tốt hơn khi kết hợp với ít nhất 200 mg Coenzyme Q10 Powder. Về mặt lịch sử, COQ10 điều trị các bệnh tim trong các phương pháp y tế khác nhau.

Chiết xuất từ ​​rễ gừng

Theo các nghiên cứu, củ gừng có thể làm giảm cholesterol LDL, chất béo trung tính và cholesterol toàn phần. Là một chất bổ sung chế độ ăn uống, uống 1.000 mg bột chiết xuất từ ​​rễ gừng một lần mỗi ngày hoặc theo hướng dẫn liều lượng của bác sĩ.

Chiết xuất curcumin

Curcumin là hoạt chất có trong nghệ có tác dụng giảm cholesterol. Theo các nghiên cứu, nó có thể làm giảm lượng cholesterol khoảng một phần ba trong hai tháng. Liều lượng khuyến cáo cho bột chiết xuất nghệ là 1.000 mg mỗi ngày trừ khi bác sĩ khuyên chống lại.

Ginkgo Biloba

Với cả flavonoid và terpenoit, ginkgo biloba có thể chống lại các gốc tự do gây tổn hại cho cơ thể và có khả năng can thiệp vào DNA, bao gồm cả các vấn đề về tim. Nó cũng có thể cải thiện lưu thông máu. Uống 175 mg chiết xuất lá bạch quả hai hoặc ba lần một ngày, trừ khi bác sĩ đề nghị một liều lượng khác.

Quế

Được sử dụng trong ngũ cốc ăn sáng, món tráng miệng và rượu táo, chúng tôi được sử dụng để nghiền quế, lấy từ vỏ của các loại cây khác nhau. Nó có thể giúp điều chỉnh lượng đường trong máu - tốt cho bệnh tiểu đường - bằng cách giảm kháng insulin và ngăn chặn quá nhiều glucose xâm nhập vào máu. Nó cũng có thể thúc đẩy tuần hoàn tốt hơn và giảm huyết áp. Là một chất bổ sung chế độ ăn uống, liều lượng khuyến cáo cho chiết xuất vỏ quế là 675 đến 1.350 mg ba đến năm lần một ngày, trừ khi bác sĩ khuyên khác.

Điểm mấu chốt

Xơ cứng động mạch là căn bệnh phổ biến với những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Nó phát triển khi mảng bám tích tụ trên thành động mạch và thu hẹp mạch máu. Mảng bám răng là một chất giống như chất béo hình thành từ các chất cặn bã của cholesterol và khoáng chất. Khi nó tích tụ, các động mạch cứng lại và máu và oxy không thể lưu thông tự do và hiệu quả khắp cơ thể. Xơ cứng động mạch có thể gây ra các biến chứng khác, chẳng hạn như đau tim hoặc đột quỵ.

Hai nguyên nhân chính là cholesterol cao và huyết áp cao. Hút thuốc, tiền sử gia đình, cân nặng và chế độ ăn uống là những yếu tố nguy cơ khác của xơ cứng động mạch. Các lựa chọn điều trị bao gồm nong mạch bằng bóng, đặt stent và phẫu thuật bắc cầu tim. Một thủ thuật khác được gọi là cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh có thể loại bỏ mảng bám khỏi động mạch và giảm nguy cơ đột quỵ.

Bệnh nhân có thể giảm nguy cơ xơ cứng động mạch và các biến chứng của nó bằng cách loại bỏ thuốc lá và rượu, ăn một chế độ ăn ít chất béo và cholesterol, tập thể dục thường xuyên và đi khám định kỳ để kiểm tra huyết áp và cholesterol. Các chất bổ sung cũng có thể giúp ngăn ngừa tình trạng này bằng cách thúc đẩy sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, chúng không nhằm mục đích chữa khỏi bệnh và không nên thay thế cho việc điều trị y tế đúng cách. Luôn luôn tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi bổ sung.